Eski Türk Hukukunda boşanma ve günümüz hukukuyla karşılaştırılması

Abstract

Boşanma, evliliğin sona erme şekillerinden birisidir ve tarihsel süreç içerisinde toplumdan topluma ve zamana göre değişim geçirmiştir. Bu değişim sürecinde birçok sistem ve ilke benimsenmiştir. Eski Türk Hukukunda irade ilkesine dayalı, serbest boşanma sistemi hakimken; günümüz Türk Hukukunda, kusur, irade, temelden sarsılma, elverişsizlik ve fiili ayrılık ilkelerinin hepsinden yararlanılarak oluşturulan, boşanmayı belli sebeplere ve hakim hükmüne dayandıran sistem hakimdir. İslamiyet'ten önceki Türk Hukukunda koca sebep bildirmeden, kadınsa zina, fena muamele, iktidarsızlık gibi sebeplere dayanarak boşanma talep edebiliyordu. İslamiyet'in kabulüyle birlikte Türk Hukukunda, İslam Hukuku kuralları uygulanmaya başladı. Bu devirde boşanmalar çoğunlukla talak (erkek tarafından boşama) ve muhalaa (karşılıklı rızayla boşanma) yoluyla gerçekleşiyordu. 1917 tarihli Hukuk-i Aile Kararnamesi'nin kabulüyle birlikte, Türk Boşanma Hukukunda yeni bir döneme girildi ve günümüzdeki boşanma sebeplerine benzer boşanma sebepleri Kararname'de düzenlendi. Buna göre artık kadınlar; evliliğe engel fizyolojik bir kusur veya hastalık, kocanın nafaka borcunu yerine getirmemesi, gaiplik ve geçimsizlik nedenleriyle mahkemeden boşanma talep edebiliyordu. Günümüzde ise Türk Medeni Kanunuyla; zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, terk ve akıl hastalığı özel boşanma sebepleri olarak; evlilik birliğinin temelinden sarsılması, eşlerin anlaşması ve ortak hayatın yeniden kurulamaması genel boşanma sebepleri olarak düzenlenmiştir. Eski ve yeni her iki hukuk sisteminde de boşanmayla birlikte, eşler ve çocuklar bakımından bir takım sonuçlar doğmaktadır. Divorce is one of the forms of termination of the marriage and it changed from society to society and through time in the historical process. In this process of change, a variety of systems and principles were accepted. Although Old Turkish Law was based on the principles of will and free divorce system; today?s Turkish Divorce Law is based on the principles of fault, will, shake the foundation, impracticability, actual separation and a system that bases divorce on various reasons and the judge?s order. In Turkish Law before Islamic period, the husband was able to demand divorce without suggesting any reasons while wife was able to demand divorce for reasons like; adultery, cruelty and impotence. With the acceptance of the Islamic religion, the rules of the Islamic Law were started to be applied. In this era, divorce was usually realized in the ways of: Talaq (divorce of a wife by her husband) and khula (divorce by mutual agreement). In 1917, with the acceptance of ?the Family Law Decree?, a new age started in Turkish Divorce Law and divorce reasons which are similar to current reasons were arranged. According to this, women were able to demand divorce for physiologic defects or illness that hamper marriage, not paying the debt for maintenance, absence and incompatibility from the court. Today, with the Turkish Civil Code; adultery, attempt against life, very bad or discreditable behaviour, infamous crime and dishonorable conduct, desertion and mental disease have been arranged as private divorce reasons, while disturbance of the unity of marriage, agreement of the spouses and actual separation have been arranged as general divorce reasons. In both old and current law systems, with the divorce came through, some results arises for spouses and children.