Cumhuriyet savcısının kamu davasını açmada takdir yetkisi

Abstract

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, 171'inci maddesiyle kamu davasının açılması bakımından Cumhuriyet savcısına istisnai nitelikte takdir yetkisi tanıyarak Türk Hukuku'na önemli bir yenilik kazandırmıştır. 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun yürürlükte bulunduğu süreçte doktrin tarafından da savunulmakta olan bu hususunun yasalaşması yerinde olmuştur. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 171'inci maddesinde ilk olarak, yargılama sonucunda faile ceza verilmemesini gerektiren sebeplerden şahsi cezasızlık sebebi veya etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını gerektiren hallerin varlığı halinde Cumhuriyet savcısına kamu davasını açma bakımından takdir yetkisi tanınmıştır. Fakat, bu konuda Cumhuriyet savcısının vereceği kovuşturmaya yer olmadığı kararına karşı itiraz imkanının getirilmemesi yerinde olmamıştır. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise kamu davasının açılmasının ertelenmesi kurumuna yer verilmiştir. Bu noktada önemli olan husus, kamu davasının açılmasının ertelenebilmesi için suçun işlenmesiyle kamunun veya mağdurun uğradığı zararın şüpheli tarafından tazmin edilmesinin zorunlu olmasıdır. Dolayısıyla kanunkoyucu, Cumhuriyet savcısına kamu davasını açmada takdir yetkisi tanırken yalnızca şüphelinin değil; aynı zamanda mağdurun da menfaatlerini göz önüne almıştır. Mevcut durumda yapılması gereken, kanunkoyucunun attığı önemli bir adım olan Cumhuriyet savcısına kamu davasını açmada takdir yetkisi tanınmasına yönelik düzenlemelerin daha işlevsel hale getirilerek uygulama alanının artırılması olmalıdır. Dolayısıyla son yüzyıl içerisinde Kıta Avrupası Hukuku'nda hızlı bir şekilde artan Cumhuriyet savcısına takdir yetkisi tanınmasına dayalı hükümlerin Türk Hukuku'nda da genişletilmesi gerekmektedir Law No. 5271 Turkish Criminal Procedure Code brought an important innovation to Turkish Law, with article 171, as it gives the public prosecutor the power of discretion in filing a public claim in exceptional situations. By the time Law No. 1412 Criminal Procedure Code was in force, this subject was supported deservedly by doctrine and lack of legal arrangement about this matter was criticized.The article 171 of Law No. 5271 Turkish Criminal Procedure Code gave the public prosecutor discretionary powers in cases which the requirements for the application of the provisions of effective remorse, that lift the punishment as a personal ground, or the provisions of personal impunity are present. But not enabling right of oppose against the public prosecutor?s desicion in this subject is a defect. In the article 171 (II) postponing of the filing of the public claim is mentioned. Here the particular point is that, in order to be able to render the decision on postponing of filing the public claim, the damage of victim or the public, which has been occured through the committed crime, must be recovered. In consequence legislator, as giving the public prosecutor discretionary powers in filing public claim, took into account not only suspect?s interest, and also victim?s.Under the present circumstances, these legal arrangements relating to the public prosecutor?s power of discretion in filing public claim, which are important newness, should be rendered more functional. Therefore these provisions? extent should be enlarged in paralel with continental law.