Orta ve ağır şiddetli astımlı hastalarda egzersizin fonksiyonel kapasiteye etkisi

Abstract

Amaç: Orta ve ağır şiddetli astım hastalarında solunum, aerobik ve kuvvetlendirme egzersizlerini içeren egzersiz programının, hastaların solunum fonksiyonları, egzersiz kapasiteleri ve yaşam kaliteleri üzerine etkilerini araştırmaktır. Gereç-Yöntem: Çalışmaya DEÜTF Göğüs Hastalıkları AD'da takip edilen ve optimal tedaviye rağmen, klinik ve fonksiyonel olarak iyileşmeyen 15 orta ve ağır derecede şiddetli bronşial astımı olan hastalar dahil edildi. Olgular randomize olarak 8 egzersiz ve 7 kontrol grubu hastası olarak iki gruba ayrıldı. Hastaların demografik bilgileri, klinik semptomları ve akciğer fonksiyonları kaydedildi. Bisiklet ergometresi ile yapılan kardiyopulmoner egzersiz testi sonucu maksimal oksijen tüketimleri hesaplandı. Test sırasında hastaların algıladıkları dispne ve bacak yorgunluğu şiddeti Modifiye Borg Skalası ile değerlendirildi. Hastalığa özel yaşam kalitesi SGRQ, genel sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi WHOQOL-BREF anketi ile değerlendirildi. Egzersiz grubu hastaları 12 haftalık gözetimli egzersiz programı ile takip edildi. Kontrol grubu hastalarına herhangi bir egzersiz programı uygulanmadı. Bulgular: Egzersiz grubunun yaş ortalaması 56.12±6.51 yıl, kontrol grubunun 50.28±13.42 yıl ve sırasıyla astım tanısı ile izlenme yıl ortalamaları 18.75±14.09 ve 16.28±11.84 yıldı. Egzersiz grubunda tedavi sonrasında solunumsal semptomlarda iyileşme elde edilirken, kontrol grubunda bir değişiklik görülmedi ve kontrol grubunun daha fazla atak geçirdiği saptandı (p=0.02). Egzersiz grubunda tedavi sonrasında akciğer fonksiyonlarında istatistiksel olarak anlamlı olmayan artışlar saptandı (p>0.05). Kontrol grubu hastalarında izlem sonrasındaki akciğer fonksiyonlarının PEF ve FVC parametrelerinde azalma kaydedildi (p 0.05). Yine egzersiz grubunda izlem sonrasında efor kalp hızı, dispne ve bacak yorgunluğu şiddeti ve periferal oksijen saturasyon değerlerinde anlamlı bir azalma olduğu görüldü (p 0.05). Her iki grup için izlem sonrasında WHOQOL-BREF anketinde bir fark saptanmadı (p>0.05). Egzersiz grubunda tedavi sonrasında SGRQ anketinin aktivite, etki ve toplam skorlarında artış olduğu kaydedilirken (p 0.05). Sonuç: Optimal tedaviye rağmen iyileşmeyen orta-ağır şiddetli astımlı hastalarda uygulanan, solunum, aerobik ve kuvvetlendirme egzersizlerinden oluşan egzersiz programının hastalığın kliniğini, semptomlarını iyileştirdiği, fonksiyonel kapasitelerini ve hastalıkla ilişkili yaşam kalitelerini geliştirmesi nedeniyle bu hastaların rutin tedavisinde egzersiz uygulamalarının etkin olarak yer alması gerektiğini düşündürmektedir. Objective: To investigate the effect of exercise program including breathing, aerobic and strengthening exercises on patients' lung functions, exercise capacity and quality of life in moderate and severe asthma patients. Material-Method: 15 moderate and severe asthma patients who were followed by DEU School of Medicine Hospital, Department of Chest Diseases and did not recover clinically and functionally despite optimal treatment were included in the study. Subjects were randomly divided into two groups as 8 exercise and 7 control group patients. Demographic features, clinical symptoms and lung functions of the patients were recorded. Maximum oxygen expenditure as a result of cardiopulmonary exercise test which was done by cycle ergometer was calculated. Patients' perceived dyspnea and leg fatigue severity during the test were assessed with Modified Borg Scale. Disease specific quality of life was measured by St. George's Respiratory Questionnaire and general health-related quality of life was measured by WHOQOL-BREF Questionnaire. Patients of exercise group were followed with a 12-week supervised exercise program. Control group patients did not receive any exercise. Results: Mean age of exercise group was 56.12±6.51 years and it was 50.28±13.42 years for control group and mean durations of asthma diagnose were 18.75±14.09 and 16.28±11.84 years, respectively. While improvement was obtained in respiratory symptoms in exercise group after treatment there was no change in control group and it was found that control group patients had more attacks (p=0.02). After treatment statistically non-significant increases were found in lung functions of exercise group patients (p>0.05). Statistically significant decreases in PEF and FVC parameters of lung functions were recorded in control group after follow-up (p 0.05). Again in exercise group after follow-up statistically significant decreases in effort heart rate, dyspnea and leg fatigue severity and peripheral oxygen saturation values were found in comparison to pre-treatment. No change was found in control group patients (p>0.05). There was no statistically significant difference in WHOQOL-BREF Questionnaire in both groups after follow-up (p>0.05). While statistically significant increases in activity and impact subgroups and total score of SGRQ were found in exercise group (p 0.05). Conclusion: It was found that exercise program including breathing, aerobic and strengthening exercises relieved clinic and symptoms of the disease and improved functional capacity and disease-related quality of life in moderate to severe asthma patients who did not recover in spite of optimal treatment.