Diz protezi uygulanan hastalarda ağrı prevelansı, özellikleri, etkileyen etmenler ve ağrı yönetiminden memnuniyetin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma diz protezi uygulanan hastalarda ağrı prevelansı, özellikleri, etkileyen etmenler ve ağrı yönetiminden memnuniyeti incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu araştırmanın örneklemini bir üniversite hastanesinin ortopedi kliniğin'de diz protezi ameliyatı uygulanan 120 hasta oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak hasta tanıtım formu ve kısa ağrı envanteri kullanılmıştır. Kısa ağrı envanteri ağrı şiddeti ile ilgili dört madde ve ağrının günlük yaşam aktivitelerini engellemesiyle ilgili yedi maddeden (genel aktivite, emosyonel durum, kişilerarası ilişkiler, yürüme, uyku, egzersiz, yaşamdan zevk alma) oluşan bir araçtır. Bu ölçekte hastanın son 24 saatteki ağrı şiddeti ve günlük yaşam aktivitelerindeki engellenme durumu (0-10) sayısal ağrı ölçeği ile ölçülmektedir. Ölçeğin, Türkiye'de geçerlik ve güvenirliği Dicle ve ark (2007) tarafından sınanmıştır. Veriler postoperatif dördüncü gün yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplarda t testi, Man Whitney U testi, pearson korelasyon analizi, Kruskal Wallis analizi kullanılmıştır. Bulgular ve Sonuç: Hastaların postoperatif üçüncü gün ortalama ağrı puanı 3.70 olarak saptanmıştır. Hastaların %76.7'si insizyon bölgesinin zonklama ve sızlama tarzında ağrıdığını, %45'i yatak içi hareket, %45'i yürümekle ağrılarının arttığını, %38'i analjeziklerle, %37.5'i yatak içinde oturmak ve bacağı düz uzatmakla ağrılarının azaldığını ifade etmişlerdir. Kadınların ağrı puanları erkeklere göre yüksek bulunmuştur. Ağrı nedeniyle en çok yürüme (5.9), egzersiz (5.8), genel aktivite (5.4) ve uykunun (4.0) engellendiği saptanmıştır. Ağrı yönetiminden memnuniyet puan ortalaması 10 üzerinden 8.8 olarak bulunmuştur. Hastaların günlük yaşam aktivitelerindeki toplam engellenme puanı ile en kötü ağrı puanı arasında pozitif yönde güçlü, en hafif, ortalama ve görüşme anı ağrı puanları arasında ise pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre ağrı nedeniyle hastanın aktivitelerini kısıtlamayacak, taburculuk eğitimine katkı sağlayacak önerilerde bulunulmuştur Anahtar Kelimeler: Postoperatif ağrı şiddeti, diz protezi, günlük yaşam aktivitelerinde engellenme, ağrı yönetiminden memnuniyet. Aim: This is a descriptive and cross-sectional study and was performed to investigate the prevalence and features of knee pain, factors affecting knee pain and satisfaction with pain management in patients undergoing knee prosthesis implantation. Method: The study sample included 120 patients undergoing knee prosthesis implantation in the Orthopedic Clinic a University Hospital. Data were collected with a demographics form and Brief Pain Inventory at face to face interviews on day four after operations. Brief pain Inventory is composed of four items about pain severity and seven items about interference with daily living activities (general activity, emotional status, interpersonal relationships, walking, sleep, exercise and pleasure with life). Pain severity in the last 24 hours and interference with daily living activities are rated on a scale of (0-10). The reliability and validity of Brief Pain inventory for the Turkish population were tested by Dicle et al. (2007). Data were analyzed with t-test for independent samples, Man Whitney U test, Pearson correlation test and Kruskal Wallis analysis. Findings and Result: The mean pain score was 3.70 on day three after operations. Of all patients, 76.7% had a throbbing and tingling pain on the incision, 45% had increased pain during movements in the bed and walking and 38% had decreased pain after taking analgesics and 37.5% had decreased pain when they sat in the bed or when they extended their legs. The women had higher scores of pain than the men. Pain most interfered with walking (5.9), exercise (5.8), general activity (5.4) and sleep (4.0). The mean score for satisfaction with pain management was 8.8 out of 10. There was a positive, strong correlation between the total score of inference with daily living activities and the score for the worst pain and positive, moderate correlation between the scores for the mildest pain, moderate pain and pain at the time of the interviews. In the light of the obtained results, the patients were advised to do exercise unlikely to interfere with their daily living activities and offered appropriate discharge training. Key Words: Prevalence of postoperative pain, knee prosthesis, interference with daily living activities and satisfaction with pain management.