Şizofrenide zihin teorisi, empati ve içgörü yeteneklerinin klinik değişkenlerle ilişkisi

Abstract

Amaç: Şizofreni psikososyal işlev bozulmasına yol açan bir hastalıktır. Şizofrenideki psikososyal işlev bozulmasının sosyal bilişsel (social cognition) bozulma ile ilişkili olduğu öne sürülmektedir. Sosyal bilişin önemli bir boyutunu oluşturan Zihin Teorisi, bir kişinin kendisinin ve diğer kişilerin zihinsel durumlarını temsil edebilme için gerekli bilişsel kapasitesiyi ifade eder. Bu araştırmanın amacı şizofrenide Zihin Teorisi işlev bozukluğunu, ve Zihin Teorisi işlev bozukluğu ile klinik değişkenler, içgörü ve empati ile ilişkisini araştırmaktır. Yöntem: Çalışmaya 89 şizofreni hastası ve 89 sağlıklı kontrol alındı. Her iki grubun Zihin Teorisi ve empati yetenekleri, şizofreni hastalarının hastalığa yönelik içgörüsü ölçüldü. İki grubun Zihin Teorisi ve empati performansları karşılaştırıldı. Klinik etkenlerin sosyal biliş üzerindeki etkisine ve zihin teorisi işlev bozulmasına yol açabilen klinik risk etkenlere bakıldı. Bulgular: Şizofreni hastalarının Zihin Teorisi ve empatik becerilerinde sağlıklı kontrollere göre bozulma olduğu görüldü. Hastaların kısmi içgörüye sahip oldukları bulundu. Zihin Teorisi ve empati arasında daha güçlü olmakla beraber üç beceri arasında doğru orantılı ilişki olduğu saptandı. Zihin Teorisi'nin öğrenim düzeyinden etkilendiği, varsanılar, duygulanımda küntlük, suçluluk duyguları ve pozitif belirtilerle ile ilişkili olduğu bulundu. PANSS ölçeğinde duygulanımda küntlük ve varsanılar maddelerinde şiddetli puan alan hastaların diğer hastalara oranla 2 katı oranında Zihin Teorisi işlevinde bozulma gösterdiği saptandı. Tartışma: Şizofrenide sosyal bilişsel işlevle ilişkili olan Zihin Teorisi becerisinde bozulma vardır. Bu bozulma empati ve içgörü yetenekleri ile doğrudan ilişkilidir. Şizofrenide Zihin Teorisi becerisi öğrenim düzeyinden doğrudan etkilenmektedir. Varsanı ve duygulanımda küntleşme belirtileri Zihin Teorisi becerisinin yordayıcıları olabilir. Anahtar Kelimeler: Şizofreni, Sosyal Biliş, Zihin Teorisi, Empati, İçgörü, Pozitif belirtiler, Negatif belirtiler, Duygulanımda küntleşme, Varsanılar Aim: Schizophrenia is a disorder which causes impairment in psychosocial functions. Psychosocial dysfunction in schizophrenia is thought to be related to social cognition. Theory of Mind (ToM), the cognitive capacity to represent the mental states of one and others, constitutes an important aspect of social cognition. The aim of this study was to assess social cognition in schizophrenia determined by ToM deficits and to identify the relation between ToM and effects of clinical correlates, predictor factors, empathy and insight in schizophrenia. Method: Eighty nine schizophrenia patients and 89 healthy controls were included into the study. ToM and empathic abilities of all subjects, and patients' insight for their illness were assessed. Correlations between ToM, empathy and insight scores in schizophrenia, and predictors for ToM disabilities were evaluated. Results: Theory of Mind and empathic abilities of schizophrenia patients were found to be impaired compared to controls. Patients were found to have moderate levels of insight. Correlations between ToM, empathy and insight in patients with schizophrenia were positively correlated whereas correlation between ToM and empathy was very strong. It was found that Theory of Mind was strongly related to education level and clinical correlates such as hallucinations, flat affect, feelings of guilt and sum of positive symptoms. Patients who had higher scores on PANSS items of hallucinations and flat affect were two times more likely to show impairment in Theory of Mind function compared to patients with lower PANSS items. Discussion: Theory of mind, which is related to social cognition, is impaired in schizophrenia. This impairment is positively correlated to empathy and insight. Education level of schizophrenia patients, hallucination and flat affect symptoms are the predictors of ToM ability. Keywords: Schizophrenia, Social Cognition, Theory of Mind, Empathy, Insight, Positive symptoms, Negative symptoms, Flat affect, Hallucinations