Romatizmal hastalıklarda hastalık modifiye edici ilaç tedavisi alan bireylerin tedaviye ilişkin agılarının uyuma etkisi

Abstract

Bu araştırma romatizmal hastalıklarda, hastalık modifiye edici ilaç tedavisi (DMARD) alan bireylerin tedaviye ilişkin algılarının uyuma etkisini incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini bir üniversite araştırma ve uygulama hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Polikliniği'ne başvuran, en az üç aydır romatizmal hastalığı nedeniyle DMARD tedavisi almakta olan, 18 yaş ve üzerinde 300 hasta oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından düzenlenmiş anket formu kullanılmıştır. Formda, bireye ilişkin özellikler (yaş, cinsiyet, eğitim durumu, çalışma durumu, medeni durum, sosyal güvence), hastalığa ilişkin özellikler (tanı, tanı alma süresi, diğer kronik hastalıklar), tedaviye ilişkin özellikler (kullanılan ilaçlar ve ne kadar süre kullanıldığı), ilaç tedavisine uyum ve tedaviye ilişkin algılar ile ilgili sorular yer almaktadır. Verilerin analizinde bireysel, hastalığa ve tedaviye ilişkin özellikler sayı, yüzde ile gösterilmişÃ¦ tedaviye ilişkin algıların, ilaç tedavisine uyumuna etkisi iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (t testi) ile değerlendirilmiştir. Bireylerin uyum puan ortalamaları 7.85 ± 2.28 olarak bulunmuştur. Sürekli ilaç kullanmanın günlük yaşamı etkilediği, ilaçların yan etkileri olacağı, sürekli ilaç kullanımında bağımlı olma algısının uyumu etkilemediği belirlenmiştir. İlaç kullanmanın gerekli olduğu, ilaçların yan etkileriyle baş edebilme, kullanılan ilaçların yakınmaları azalttığı, kullanılan ilaçların yararlı olduğu, düzenli ilaç kullanımı ile hastalığın ilerlemeyeceği algısının uyumu etkilediği bulunmuştur. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda, bireylerin ve ailelerin tedavi ile ilgili algılarının değerlendirilmesi, birey ve ailelerin gereksinimleri doğrultusunda kullandıkları ilaçlar ve hastalıkları konusunda bilgi verilmesi, uyuma etki eden faktörlere yönelik kalitatif çalışmalar yapılması önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: Uyum, bağlılık, tedaviye ilişkin inançlar, tedavi algısı, ilaç uyumu, ilaç uyumu ve hemşirelik, hastalığı modifiye edici anti-romatizmal ilaçlar. This is a descriptive study and was performed to the effects of medication perceptions of patient who take the disease modifying antı- rheumatic drugs in rheumatic disease on adherence. The study sample included 300 patients, aged 18 years or over, presenting to the Outpatient Clinic of Rheumatology in the Department of Internal Diseases and receiving disease modifying antirheumatic drugs for at least three months. Data were collected with a questionnaire developed by the researcher. The questionnaire was composed of questions about general characteristics (age, gender, education, employment, marital status and health insurance), disease characteristics (diagnosis, duration of disease, and other chronic diseases), treatment given (drugs used and duration of treatment), adherence to treatment and perceptions regarding the treatment. Data about general characteristics, disease characteristics and treatment were analyzed with numbers and percentages and perceptions regarding treatment and data about the effects of the perceptions on adherence to treatment were analyzed with t test. The mean score for adherence to treatment was 7.85 ± 2.28. According to the results of the study, perception of effecting the daily life because of using the medicine all the time, perceptions of adverse effect the medicine, perceptions of being addict don't effect the adherence rate to medication. In addition, adherence to treatment was influenced by the following perceptions: "It is necessary to receive disease modifying antirheumatic drugs, "the drugs used decrease complaints and are useful, regular drug use prevents disease progression and perception of overcoming with adverse effect. In the light of the results of this study, it can be recommended that patients' and their families' perceptions concerning treatment should be evaluated, that patients and their families should be offered information appropriate for their needs-about the patients' disease and the drugs they are given-and that qualitative studies about factors influencing adherence to treatment should be conducted. Key Words: Adherence, compliance, beliefs about treatment, perceptions of treatment, adherence to treatment, adherence to treatment and nursing, disease modifying antirheumatic drugs.