Diyabetli bireylerin diyabetik ayak görülme durumuna göre ayak bakım davranışlarının incelenmesi

Abstract

GİRİŞ: Ayak bakımı diyabetik ayağı önlemede önemlidir. Diyabetik ayak ise bireyi, ailesini ve toplumu olumsuz etkilemektedir. Çalışmanın amacıæ diyabetik ayağı olan ve olmayan bireylerin ayak bakımı davranışlarını incelemektir. YÖNTEM: Örneklemi, İzmir'de bir üniversite hastanesinin endokrinoloji polikliniğine gelenæ diyabetik ayağı olan 68, diyabetik ayağı olmayan 70 olmak üzere toplam 138 tip 2 diyabetli birey oluşturmuştur. Veriler kişisel özellikler, diyabetle ilgili soruları ve diyabette ayak bakım davranışı maddelerini içeren bir form ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirmesinde ki-kare, yatest (düzeltmeli ki-kare) ve t testi analizleri kullanılmıştır. BULGULAR: Diyabetik ayağı olan bireylerin ayak bakımı davranış puanları ortalaması diyabetik ayağı olmayanların ortalama puanına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşüktür. Dokuz ayak bakım davranışının (ayakları her gün yara vb. yönünden muayene etme, ayağı kurulama, nemlendirme, tırnakların düz ve yüzeyel kesme, ayaklar üşüdüğünde ısıtıcı kullanma, ayaklarda nasır olduğunda müdahale etmeden sağlık personeline başvurma, ayakkabıları giymeden önce yabancı cisim yönünden kontrol etme, ortopedik ve yuvarlak burunlu, önü kapalı ayakkabı giyme) diyabetik ayağı olan bireyler tarafından diyabetik ayağı olmayan bireylere göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük uygulandığı görülmektedir. SONUÇ: Diyabetik ayağı olan bireylerin özellikle dokuz ayak bakım davranışlarını yetersiz uyguladıkları görülmektedir. Buna bağlı olarak diyabette ayak bakımı davranışlarının diyabetik ayak gelişimini önlemede önemli olduğu düşünülmektedir. ANAHTAR KELİMELER: ayak bakımı, ayak bakımı puanı, diyabetik ayak. INTRODUCTION: The foot care is important to prevent diabetic foot. The diabetic foot negative affects person, their family and society. The aim of this research is to investigate foot care behaviors of diabetic patients who has diabetic foot and has not diabetic foot. METHOD: The study sample included total 138 type-2 diabetic patients who came to endocrinology polyclinic of a university hospital in Izmiræ 68 persons who has diabetic foot and 70 of them persons who has not diabetic foot. Data were collected with a form which including questions as regards personal/diabetes and items as a foot care behaviors in diabetes. Data were analyzed with chi-square, yates and t test. RUSULTS: The mean score of foot care behaviors who have diabetic foot is statistically lower than the mean score of foot care behaviors who have not diabetic foot. The implementing of nine foot behaviors (observation of foots everyday, drying foots, moistening foots, cutting smooth of foot nail, not to use heater when foots are cold, in the event of callus request to health professional immediately, to control shoes for harmful object, wearing orthopedic and front-closed shoes) who have diabetic foot is statistically lower than diabetic persons who have not diabetic foot. CONCLUSION: It has been observed that diabetic persons who have diabetic foot implement insufficient especially nine foot care behaviors. Therefore, it is think that the foot care behaviors in diabetes is important to prevent diabetic foot development. KEY WORDS: Foot care, foot care score, diabetic foot.