Meme kanseri tedavisine bağlı lenf ödem gelişen kadınların deneyimlerinin ve hemşirelerden beklentilerinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Meme kanseri tedavisine bağlı lenf ödem gelişen kadınların deneyimlerini ve hemşirelerden beklentilerini açıklamaktır. Yöntem: Araştırma nitel bir çalışmadır. Ölçüt örneklem yöntemi kullanılmıştır. Primer meme kanseri tedavisine bağlı lenf ödem tanısı konulan 20 kadın araştırmanın örneklemini oluştumuştur. Veriler "yarı yapılandırılmış görüşme formu" kullanılarak, "derinlemesine görüşme" yöntemi ile toplanmıştır. Her kadın ile bir kez görüşülmüştür. Görüşmelerin tamamı kadınlardan izin alınarak ses kayıt cihazı ile kayıt edilmiştir. Verilerin analizinde "betimsel analiz" yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Meme kanseri tedavisine bağlı lenf ödem gelişen kadınların yaşadıkları deneyimler ve hemşirelerden beklentileri ile ilgili beş ana tema ve alt temalar saptanmıştır. Bu ana temalaræ lenf ödemi fark etme, fiziksel, duygusal, sosyal olarak yaşadıkları deneyimler ve hemşirelerden beklentileridir. Sonuç ve Öneriler: Bu araştırmada elde edilen sonuçlara göreæ kadınlar lenf ödem geliştikten sonra fiziksel olarak lenf ödem tedavisi, öz bakım, ev işleri, uyku, meslek ve yaz mevsimi ile ilgili, duygusal olarak gelecekle ilgili endişe ve kendisini engelli olarak görme, sosyal olarak yaşadıkları deneyimler eşi, çocukları ve diğer aile üyeleri, arkadaşları ve sosyal çevre, beden imajı ve hobileri olmak üzere günlük yaşamlarında bir çok konuda güçlük yaşadıklarını belirtmişlerdir. Kadınlar, hemşirelerden lenf ödemin önlenmesi, tedavisi ve bakımı hakkında bilgi vermelerini, tedavi sürecinde aynı hemşireden danışmanlık almak istediklerini ifade etmişlerdir. Aynı hemşirenin, meme kanseri tedavisi süresince (ameliyat, radyoterapi, kemoterapi, hormonterapi vb) kadınlara lenf ödemin önlenmesi, geliştikten sonra bakım ve yönetilmesi hakkında danışmanlık yapmaları önerilmektedir. Ayrıca hemşirelerin bu alanda yeterliliklerini artırmak için sertifika programlarının geliştirilmesi önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Lenf ödem, meme kanseri, hemşirelik, nitel çalışma Aim: It is to investigate experiences of women who developed lymph edema related to breast cancer treatment and their expectations from nurses. Method: Research is qualitative study. Sampling criteria method was used. The sample of research consists of 20 women with primer breast cancer diagnosed lymph edema related to breast cancer treatment. This study was carried out at their homes of women and in quite room. Data was collected with method of "in depth interview" by using "semi-structured interview form". We interviewed with each women once. All interviews were recorded with audio recorder by getting permission of women. Data were assessed with "descriptive analysis". Results: Five main themes and sub-themes have been determined concerning the expectations had from nurses and the experiences of the women who had advanced lymph edema due to breast cancer treatment. These main themesæ recognize of lymph edema, physical, emotional and social experiences and expectations from nurses. Conclusion and Suggestions: According to conclusions obtained from this researchæ the women who had advanced lymph edema have stated that they had some difficulties regarding their daily lives and had physical experiences such as lymph edema treatment, self care, houseworks, sleep, occupation, related to summer, had emotional experiences such as anxiety about future and seeing themselves as disabled, had social experiences such as body image, their husbands, children, family members, friends and social environment and hobbies. The women stated that they asked to the nurses that lymph edema to be prevented and be informed about the treatment and care and receive consultancy from the same nurse in the process of treatment. The same nurse is suggested that she prevents the lymph edema and gives consultancy about care and operation after lymph edema is advanced in the process of breast cancer treatment (surgical, radiotherapy, chemotherapy, hormonotherapy etc.). The nurses are also suggested to develop their certificate programs in order to increase their qualifications in this field. Keywords: Lymph edema, breast cancer, nursing, qualitative study