Hastanede yatan yaşlı bireylerde demansla ilişkili olabilecek işlevsel -bilişsel bozukluk sıklığının incelenmesi

Abstract

Bu araştırma hastanede yatmakta olan 65 yaş ve üzeri yaşlı bireylerde demans ile ilişkili olabilecek bilişsel ve işlevsel bozukluk sıklığını incelemek amacıyla tanımlayıcı bir çalışma olarak yapılmıştır. Araştırma Haziran-Temmuz 2010 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin 15 farklı yatan hasta kliniğinde yürütülmüştür. Çalışma örneklemini araştırmaya dahil edilme kriterlerine uygun 273 hasta oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak Sosyodemografik Özellikler Anket Formu, Geriatrik Depresyon Ölçeği Kısa Formu (GDÖ-15), Deliryum Derecelendirme Ölçeği (DDÖ), İşlevsel Faaliyetler Anketi (İFA), Eğitimliler için Düzenlenmiş Standardize Mini Mental Test (D-SMMT) ve Eğitimsizler için Düzenlenmiş Standardize Mini Mental Test (D-SMMT) kullanılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yoluyla toplanmıştır. Sosyodemografik verilerin sayı ve yüzde dağılımları yapılmıştır. Demans ile ilişkili olabilecek bilişsel ve işlevsel bozukluğu olan ve olmayan kişiler demans gelişimini etkileyebilecek değişkenler açısından ki- kare analizi ve iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi ile değerlendirilmiştir. Hastanede yatan 65 yaş üzeri 273 bireyden 91'inde (% 33,3) demans ile ilişkili olabilecek bilişsel ve işlevsel bozukluk olduğu belirlenmiştir. İleri yaşta (p 0,05) ve primer tanısına ek olarak başka bir kronik hastalığının olması (p>0,05) ile demans arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (Tablo 1). Bu çalışma sonuçları hastanede yatan 65 yaş üzeri bireylerde demans ile ilişkili olabilecek bilişsel ve işlevsel yetersizlik oranlarının oldukça yüksek olduğunu göstermiştir. Hastanın hastanede yatış sürecini ve mortalite oranlarını belirleyecek en önemli faktörlerden biri olan bilişsel durumun değerlendirilmesi ve sorunların önceden saptanıp uygun girişimlerde bulunulması hastaların daha iyi bir hastane bakımı almalarına yardımcı olacaktır. This research is designed as a descriptive study to investigate the frequency of functional and cognitive inefficiency possibly related with dementia in hospitalized elderly individuals of 65 years or over age. The study was carried out in 15 different inpatient clinics of a university hospital between June-July 2010. Study sample is composed of 273 patients who meet inclusion criteria. Sociodemographic characteristics questionnaire form, Geriatric Depression Scale Form (GDS-15), Delirium Rating Scale (DRS), Functional Activities Questionnaire (FAQ), Standardized Mini Mental Test designed for the educated people (D-SMMT) and Standardized Mini Mental Test designed for uneducated people (D-SMMT) were used for the data collection. Data was collected by face-to-face interview technique. The number and percentage distributions of sociodemographic data were calculated. Significance of the differences between the individuals with or without functional and cognitive inefficiency possibly related with dementia were examined considering the factors which could affect the development of dementia by using chi-square test and unpaired t test. 91 (33.3%) out of 273 hospitalized individuals of over 65 years of age were diagnosed with functional and cognitive inefficiency possibly related with dementia. The risk of dementia was determined significantly high in older age individuals (p 0.05), marital status (p>0.05), primary diagnosis and dementia (Table 1). Study results demonstrated that the frequency of functional and cognitive inefficiency possibly related with dementia was rather high in hospitalized individuals of over 65 years of age. Evaluation of cognitive condition which is among the important factors effective on hospitalization period of patient and mortality rate as well as the predetermining problems and finding suitable interventions would provide patients with a better hospital care