Laodikeia kazılarında ortaya çıkarılmış erken Bizans dönemine ait kazıma-kabartmalı tabaklar ve bir uygulama

Abstract

Seramik sanatı ilk çağlardan günümüze kadar uzanan en eski el sanatlarından biridir. Arkeolojik ve sosyolojik araştırmalar dahilinde incelenen Seramik buluntular sayesinde insan yaşamı çok daha kolay anlaşılabilmektedir. Çalışmaya kaynaklık eden Laodikeia Antik Kenti geçmişten günümüze birçok yerleşime sahne olmuş Denizli (Lykos) Ovası içerisindeki en önemli yerleşimlerdendir. Bu antik kent özellikle seramik incelemeleri bakımından birçok araştırmaya ışık tutmaktadır. Bu tez çalışmasında Laodikeia Antik Kentine ait seramiklerin tarihi genel biçimde ele alınıp kronolojik olarak incelenmiş ve bununla birlikte özellikle Erken Bizans Dönemine ait Kazıma-kabartılı tabaklar detaylı biçimde incelenmeye çalışılmıştır. Eserler hammadde, dekor, teknik gibi fiziksel başlıkların yanında, köken ve yayılış gibi tarihsel, coğrafik etmenler göz önünde alınarak araştırılmış, bu araştırmanın ışığında günümüz koşullarında üretimi denenmiştir. Araştırma esnasında Laodikeia buluntusu dışında benzer biçim ve dekorlu örneklerin Saraçhane, Sardeis, Yumuktepe, Pergamon ve Allianoi'de de var olduğu görülmüştür. Bu tabakların tam olarak ne amaçla üretildiği belli olmamakla birlikte Laodikeia`ya ait yerel üretim olduğu düşünülmektedir. Ayrıca eserlerde betimlenen sahnelerin daha çok doğu toplumlarına özgü olduğu düşünülmektedir. Uygulamanın ilk kısmı, alçı tornasında modelin hazırlanması ve modelin şablon tornasına göre kalıbının alınması ile seri üretime hazır hale getirilmiş, kalıba çamur sıvanarak tabakların şekillendirilmesi sonucu hazırlanmıştır. İkinci kısımda ise ürün astarlanarak, astar üzerine şamlöve ve sgrafitto teknikleri kullanılarak dekorlama gerçekleştirilmiştir. The ceramic art is one of the oldest handicrafts dating back from the ancient times up to the present day. Thanks to the Ceramic findings analyzed within the scope of the archeological and sociological researches, human life can be comprehended much more easily. Laodikeia, the Ancient City which is the source of this study is one of the most important settlements in the Denizli (Lykos) Plain which has witnessed many settlements since the ancient times up to the present day, and it sheds light on many researches especially with respect to the ceramic examinations. In this thesis study, the history of the ceramics belonging to the Laodikeia Ancient City has been discussed in a general sense and scrutinized chronologically, and in addition to this, especially the Sgrafitto-Embossed Plates Belonging to the Early Byzantium Era have been tried to be examined in detail. The works of art have been researched by taking the historical and geographical factors such as the origin and dispersion into consideration as well as the physical headlines such as the raw material, the setting and the technique, and in the light of this research, its production under the conditions of the present day has been tried. During the research, it was seen that the samples with similar shapes and settings apart from the findings of Laodikeia were also present in Saraçhane, Sardeis, Yumuktepe, Pergamon and Allianoi. In spite of the fact that for what purpose exactly these plates were produced is not obvious, it is believed that they are local productions belonging to Laodikeia. Moreover, it is thought that the scenes depictured in the works of art are rather unique to the eastern communities. The first part of the application was brought to a position ready for mass production by means of the preparation of the model in the plaster mold and taking the mold of the model in compliance with the pattern mold, and the conclusion of giving shape to the plates by plastering mud to the mold was prepared. In the second phase, the slip has been applied to the product and the decoration was fulfilled by using the şamblöve and sgrafitto techniques.